معرفی کتاب ضمینه چابک راهنمای پیکره دانش تحلیل کسب و کار (BABOK)-بخش دوم
همچنین می توان با کلیک بر روی تصویر زیر مقدمه نگارش شده توسط مهندس رمضانی در خصوص این کتاب را مطالعه و نسخه اصلی آن‌را دانلود نمایید.
در این مطلب بخش هایی از فصل اول این کتاب را که حاصل زحمات آقای مهندس مهدی نجمی (تحلیلگر کسب و کار) است را می توانید مطالعه نمایید.
مفهوم چابکی دارای چه معنایی برای تحلیلگری کسب و کار است؟
شبیه دیگر متدولوژی ها، تحلیلگران کسب و کار نقش محوری در موفقیت پروژه های اجایل دارند. تحلیلگری کسب و کار در ایجاد یک صدا و پیام واحد در میان مشتریان با نیازهای متفاوت نقش مهمی دارد. این وظیفه میتواند بوسیله یکی یا گروهی از اعضای تیم اجایل هم انجام گردد.
در محیط چابک، نیازمندی های یک محصول نرم افزاری از طریق بررسی و جستجوی مستمر نیازمندی های کسب و کار شناسایی می شوند. نیازمندی ها ابتدا جمع آوری سپس با استفاده از یک فرایند تکراری (Iterative) شامل برنامه ریزی، تعیین شرایط پذیرش محصول، اولویت بندی، تولید و کنترل نتیجه مورد پالایش و بازبینی قرار میگیرد. در کلیه مراحل از این فرایند تکرار شونده (Iterative) تحلیلگران کسب و کار باید پیوسته مطمئن شوند که نیازمندیهای اعلام شده بوسیله کاربران محصول نرم افزاری همراستا با اهداف جاری کسب و کاری و آینده محصول نرم افزاری می باشد.
اساسا مفهوم چابک مستمرا بدنبال ایجاد و افزایش ارزش برای صاحبان و مشتریان از محل توسعه یک محصول یا پروژه می باشد.
رویکرد چابکی در تحلیگری کسب و کار با اصول اجایل مانیفستو(Manifesto) -(www.agilemanifesto.org) هماهنگ است و این اصول به شرح زیر می باشد:
- ترجیح نیروی انسانی و ارتباطات بین فردی بر فرایندها و ابزارها
- بالاترین هدف و ماموریت ما کسب رضایت مشتری از طریق توسعه محصولات نرم افزاری با کیفیت میباشد.
- مهمترین شاخص اندازه گیری، پیشرفت در تولید محصول نرم افزاری می باشد.
رویکرد چابک در تحلیگری کسب و کار بدنبال تولید محصول با کیفیت از طریق کسب اطمینان از این مهم است که اطلاعات در سطح لازم و مکفی و در زمان مناسب در اختیار تیم تولید قرار گرفته است.
تکنیکهای تحلیلگری کسب و کار در محیط چابک دچار تغییرات اساسی نمی شوند و تنها زمان و نحوه استفاده از این تکنیک ها دچار تغییر می گردد. خروجی هایی چون پرسوناها، مدل های داده، دیاگرام ها و قوانین و روش ها در مقیاس کم استفاده می گردند. استفاده در مقیاس کم از خروجی هایی چون دیاگرام ها، نقشه ها و و لیست ها به جای استفاده از مستندات متنی عریض و طویل از نیازمندی ها و مشخصات محصول باعث خلق بیشتر ارزش در پروژه می گردد. خروجی ها در مقیاس کوچک، تنها برای توسعه و تولید یک نسخه خاص (Iterative) از نرم افزار تولید می گردد و تنها قابل فهم برای تیم تولید کننده آن نسخه خاص می باشد و در مقابل خروجی های با عمر درازتر از قبیل بیزنس کیس (Business Case)، چارتر (Character) و مستندسازی بمنظور توصیف و آشکارسازی فلسفه وجودی و چرایی نرم افزار مورد استفاده قرار می گیرد.
رویکرد چابک فرصت دریافت مستمر بازخورد از یک کسب و کار را برای تحلیلگران کسب و کار فراهم می نماید. بررسی نسخه های مستمر (Iterative) تولید شده یک نرم افزار مابین تیم تولید کننده و ذینفعان کسب و کار این امکان را برای تحلیگر فراهم می نماید که:
- پالایش و بررسی مستمر نیازمندی های محصول جهت کسب اطمینان خاطر از این مهم که محصول نرم افزاری براساس نیازمندی های واقعی کسب و کار در حال تولید است.
- شناسایی و کاهش ریسک های تولید محصول در مراحل اولیه
در پروژه های چابک، موارد با ریسک بالا در نسخه های اولیه شناسایی و بررسی می گردند. تیم تولید نرم افزار، ریسک ها را شناسایی و از انجام فعالیت های اضافه در مراحل بعدی و پایانی جلوگیری می نماید. در پروژه های چابک، تسهیل سازی فرایند شناسایی ریسک ها و کمک به تیم تولید نرم افزار جهت حفظ تمرکز بروی فرایند شناسایی ریسک ها در مراحل اولیه پروژه از وظایف اصلی تحلیگر کسب و کار میباشد.
در روش توسعه تکرار شونده (Iterative) تولید نرم افزار، فرصت افزایش کارایی در بخش تحلیلگری کسب و کار افزایش پیدا می کند. در روش آبشاری، تمام نیازمندی های یک محصول قبل از فاز توسعه نرم افزار تهیه می گردد. در این روش بدلیل آشکار نشدن ریسک ها و تغییر در نیازها و اولویت های کسب وکار و متعاقباً تغییر در لیست نیازمندی های محصول نرم افزاری، احتمال دوباره کاری و هدر رفتن زمان و منابع بالا می باشد. با بکار بردن روش ” نیازمندی های در لحظه” (Just in Time )تنها نیازمندی های فاز بخصوصی از توسعه نرم افزار با جزییات کامل مشخص می گردد که این در نهایت باعث کاهش انجام دوباره کاری در کل فرایند تولید می گردد.
مفهوم چابکی دارای چه معنایی برای تحلیلگران کسب و کار است؟
در مراحل اولیه توسعه مفهوم اجایل، نظام تصمیم گیری در فرایند تولید نرم افزار متمرکز بوده است. به این معنی که یک فرد میبایست قادر به گرفتن تمام تصمیمات لازم در یک پروژه تولید نرم افزار باشد. با رشد و گسترش کاربرد مفهوم اجایل و بکارگیری این رویکرد بوسیله سازمانهای بزرگتر و متنوع تر ، بالطبع نقش تحلیلگران کسب وکار در پروژه های توسعه نرم افزار حساس و کلیدی تر گردید. نقش تحلیلگران ایجاد یک صدا و نقطه نظر واحد درباره محصول تحت توسعه در میان نیازهای متفاوت ذینفعان متعدد می باشد.
در مانیفست چابک (Manifesto)عبارت توسعه دهنده (Developer) برای تیمی که تولید نرم افزار را بر عهده دارد بکار برده شده است. یک تیم فرا وظیفه ای متشکل از افراد با تخصص های متفاوت که جهت تولید محصول نرم افزاری گرد هم آمده اند. این تیم نیازمند تخصص های از قبیل تحلیلگری کسب و کار، طراحی فنی، برنامه نویسی در زبان ها و ابزارهای مختلف، تست، طراحی یو ای (UI Design) ، مستند سازی فنی، معماری داده و هر گونه تخصصی که برای تولید یک محصول نرم افزاری نیاز است می باشد. توسعه یک محصول نرم افزاری یک فعالیت تولیدی است که قادر به تولید و ایجاد ارزش برای مشتری می باشد.
روش های متفاوتی که یک تحلیلگر کسب و کار می تواند در یک پروژه چابک تولید نرم افزار مشارکت نماید به شرح زیر است:
- بعضی از پروژه های تولید نرم افزار نیازمند یک تحلیلگر کسب کار مستقل نمی باشند ولی این بدان معنی نیست که فعالیت های مربوط به تحلیلگری کسب و کار در آن پروژه انجام نمی گردد بلکه بدین معنی است که این فعالیت ممکن است بوسیله فرد یا افرادی از تیم توسعه دهنده نرم افزار انجام گردد.
- در پروژه هایی با ساختار و نیازمندی های پیچیده، یک تحلیلگر کسب کار می تواند بعنوان یک تسهیل کننده که انواع متفاوت ذینفعان را گرد هم آورده، در ایجاد یک صدای و نگاه واحد درباره محصول و نیازمندی های آن نقش افرینی نماید. این نگاه واحد درباره محصول می تواند از ایجاد کشمکش ها و تضادها میان اعضای تیم توسعه دهنده و ذینفعان جلوگیری نماید.
- بعنوان نماینده مشتری همراه با تفویض اختیارات در تصمیم گیریها درباره ویژگی ها و اولویت های توسعه یک محصول نرم افزاری
- بعنوان قائم مقام و جانشین نماینده مشتری در زمانی که نماینده مشتری در دسترس نمی باشد.
بعنوان نفر دوم در تصمیم گیری های مربوط به نماینده مشتری در حالتی که نماینده مشتری بطور محدوی قابل دسترس می باشد.
- بعنوان مربی در پروژه هایی که نماینده مشتری دارای دانش و تخصص لازم تحلیلگری است ولی دارای سابقه کمی در پروژه های تولید نرم افزار می باشد و تیم تولید نیز دانش و تخصص لازم در بخش تحلیلگری کسب و کار را ندارد.
فارغ از این موضوع که یک تحلیلگر کسب و کار دارای چه نقش و عنوانی در پروژه تولید نرم افزار است، هدف غایی تحلیلگری کسب و کار خلق و ایجاد ارزش برای مشتری و پذیرش تحول و تغییر در نیازمندی های یک کسب و کار است.
تکنیک های ارائه شده در متدلوژی چابک برای تحلیلگری کسب و کار یک تغییر ملموس در تحلیلگری به حساب نمی آید و در حقیقت استفاده و کاربرد همان تکنیکهای ارائه شده در پیکره دانشی تحلیل کسب و کار (BABOK) می باشد و تنها تغییرات، زمان و نحوه استفاده از این تکنیکها می باشد. دقت و نیازمندیهای پروژه های چابک، تحلیگران کسب و کار را واردار می نماید که دانش و تخصصشان را مستمرا توسعه داده و از آن بهتر استفاده نمایند.
در پروژه های چابک، موفقیت یک تحلیل گر کسب و کار بطور چشمگیری بستگی به مهارتهای بین فردی از قبیل ارتباطات، تسهیل سازی کارها، رهبری و مذاکره دارد. این مهارتهای بین فردی قطعا نقش کلیدی برای موفقیت یک تحلیلگر در پروژه های تولید نرم افزار دارند اما به دلیل ارتباطات بین تیمی، اگراین مهارتهای بین فردی بطور صحیحی استفاده نشوند، نیازمندیها و اولویت بندیها بطور صحیحی شناسایی نمی شوند و در نتیجه رضایتمندی مشتری که هدف غایی پروژهای چابک است حاصل نمی گردد.
تحلیلگر می بایست که یک فهم ۳۶۰ درجه از نیازمندیها داشته باشد و با صاحبان پروژه در سطوح بالا و استراتژیک در ارتباط مستمر بوده و تعیین نمایید که چگونه ویژگیهای نرم افزار تحت توسعه همراستا با استراتژی های کلان و توانمندی های مشتری می باشد.
در مرحله بعد با کمک تیم های توسعه، این نگاه کلان می بایست به نیازمندی های پروژه تجزیه گردد. این رویکرد در پروژه های چابک برای هر نسخه (Iteration) تکرار می گردد. بر خلاف روش “نیازمندیهای واحد”یاSingle Requirements Phase در متدلوژیهای طرح محور (Plan Driven) که تمام نیازمندیهای محصول در یک مرحله تعریف می گردد، تحلیگر کسب و کار نیازمندی های محصول را در زمان نیاز (Just in Time) و با جزییات کامل در اختیار تیم توسعه دهنده قرار داده و هر نسخه براساس این نیازمندی های تعریف شده توسعه داده می شود.
تحلیلگران کسب و کار نقش کلیدی در ایجاد یک فهم مشترک درباره نیازمندی های کسب و کار در میان تمام ذینفعان ایفا می نمایند و از دیگر وظایف تحلیلگر کسب اطمینان از ایجاد یک فهم و پذیرش واحد در میان اعضای تیم توسعه می باشد. فهم و ترکیب رویکردهای مختلف بهمراه ایجاد فرهنگ گفتگوی سازنده در میان تیم، جایگزین مواردی چون ایجاد مستند سازی های طولانی و با جزییات فراوان می گردد.
یکی از ابزارهای موجود برای تحلیلگران کسب و کار در محیط اجایل، استفاده از بازخورد جهت ایجاد تغییر می باشد. این وظیفه تحلیلگران کسب وکار است که بطور مستمر نیازمندیهای پروژه را با ذینفعان بررسی مجدد نموده و اطمینان حاصل نمایند که تغییرات در نیازمندی های کسب و کار مشتری در نسخه های آتی محصول نرم افزاری منعکس گردیده است.
چه مواردی با عث موفقیت یک تحلیگر کسب و کار در پروژهای اجایل می گردد؟
از نیازمندی های اصلی رویکرد چابک داشتن تیم های کاری می باشد که تک تک اعضای تیم دارای سطح بالایی از تخصص، مهارت و کارایی در حوزه های مربوطه می باشند که این موضوع در ارتباط با تحلیگران کسب و کار نیزصادق است. برای کسب بازدهی بالا در پروژه، تحلیلگران کسب و کار می بایست مطمئن گردند که همیشه در دانش و تخصص تحلیلگری کسب وکار بروز و بهترین هستند. در پروژه های موفق اجایل، تحلیلگران کسب و کار از اعضاء لاینفک تیم توسعه دهنده می باشند و اگر یک تسهیل کننده واقعی در فازهای برنامه ریزی، تحلیل، تست و ارائه فعالیت ها نباشند بی شک یک مشارکت کننده فعال می باشند.
تحلیلگران کسب و کار باید ایجاد اطمینان نمایند که نقشه راه محصول بطور واضح و مشخصی نیازمندی های کسب و کار را با اهداف استراتژیک محصول تعریف و مشخص نموده است. همچنین تحلیگر مسئولیت مشترکی در تعریف شروط استراتژیک برای تکمیل یک پروژه را دارد . تحلیگر نیاز مند به داشتن سطح بالایی از مهارتهای بین فردی، تسهیل گری و مذاکره است . تحلیلگران باید قادر باشند خوب بشنوند و فهم خوبی از بازخوردها بدست آورده و سپس از این بازخوردها در جهت ایجاد تغییرات مورد نظر استفاده نمایند.
این مطلب بخش هایی از کتاب ضمینه چابک راهنمای پیکره دانش تحلیل کسب و کار (BABOK)-Agile Extension to BABOK Guide بود. علاقه مندان می توانند جهت دانلود نسخه اصلی کتاب بصورت کامل از طریق کلیک بر روی تصویر پایین اقدام نمایند.
