نقشه ذهن یا Mind Mapping یک از تکنیک های تحلیل کسب و کار است که در حوزه های مختلف دانشی بارها به آن اشاره شده است و هر تحلیلگر کسب و کاری باید این تکنیک را فرا بگیرید. البته یادگیری نقشه دهنی تنها در تحلیل کسب و کار کاربرد ندارد بلکه در بسیاری از شئون حتی زندگی شخصی نیز قابل بکارگیری است. در این نوشتار به زبان بسیار ساده و با چند مثال ابتدایی چیستی نقشه ذهنی را مرور کرده و نحوه ترسیم نقشه ذهنی را آموزش خواهیم داد.
بگذارید آموزش نقشه ذهنی را با چند مثال ساده شروع کنیم.
تاحالا شده برای یکی از امتحانات خودتون نوت برداری کرده باشید؟ شرایطش پیش آمده که مجبور بشید برای جمعی سخنرانی کنید؟ قرار بوده که چیزی که مهم هست رو به ذهنتون بسپارید جوری که فراموش نکنید؟
امروزه کمتر کسی هست که با این موارد مواجهه نشده باشه و حداقل به تور یکی از این موارد بالا خورده و باهاش دست و پنجه نرم کرده.
درباره امتحان گفتیم. فرض کنید چند روز آینده یک امتحان مهمی دارید که تنها راه حل جلوروی شما این است که این درس رو پاس بشید.
خب چیکار میکنید؟
یکسری از افراد هستن که منابع امتحانی رو مطالعه می کنند و میرند و امتحان میدهند و قبول هم میشوند اما دو روز بعد فراموش میکنند. اما یکسری از افراد هستند که منابع امتحانی رو برای خودشان نوت برداری میکنند. این روش ممکن است برای برخی از افراد کاری بیهوده باشد اما با نکاتی که در ادامه آموزش میدهیم، مطمئن باشید که اینکار، کار بیهوده ای نیست.
از سخنرانی صحبت کردیم. امروزه صحبت کردن در جمع یک مهارت محسوب میشود. مهارتی که داشتن آن میتواند یک تفاوت بزرگ را میان افراد ایجاد کنه. قائدًتا برای اجرای یک سخنرانی خوب، محتوای خوب لازم هست. سخنرانی ممکن است درحد ۵ دقیقه باشد یا حتی ۳۰ دقیقه ویا حتی ۱ ساعت!!
محتوایی که میخواهیم ارائه کنیم بستگی به زمان سخنرانی ما دارد. ولی تنها نقطه ی مشترک بین این موارد، داشتن محتوا و مطلب برای سخنرانی هست.
از آنجایی که ذهن انسان قابلیت ذخیره همه مطالب رو در خود ندارد، انسان مجبور میشود که موادی رو یادداشت کند. از جمله همین زمان سخنرانی. برای سخنرانی، بهتر است که مطالبی را آماده کرده و برای سخنرانی از آن استفاده کنیم. اما ممکن است که این مطالب هرچند که ما یادداشت کرده باشیم نیز موقع سخنرانی برای ما گیج آور باشد. این آپشن بستگی به نوع نوشتن محتوای ما دارد که این مسئله رو ما از طریق نقشه ذهن برسی میکنیم.
اصطلاح نقشه برداری ذهن از زمان فردی بنام تونی بوزان بود که این مسئله رو ترویج کرد و این مطالب رو به صورت دسته بندی شده در کتب مختلف خود ازجمله کتاب نقشه ذهن خود که در سال ۱۹۹۶ متنشر شد، ارائه کرد.
به اعتقاد تونی بوزان، ساختار شاخه ای شدن به وفور در طبیعت پیدا میشود و مورد دیگر نیز نورون های مغز هستند که ساختار شاخه ای دارند. احتمالاً وی از همین اعتقادی که داشت، به این ایده رسید و به مفهوم نقشه برداری ذهن پی برد.
خب! اینها همه مقدمه ای بود بر اینکه به این مطلب برسیم. پس با دقت این بخش را مطالعه کنید.ترسیم نقشه ذهنی میتواند به شفاف تر و روشن تر شدن ایده ها، به آموزش اثربخش تر، به نوت برداری و یادداشت برداری سریع و بی نقص و انتقال بهتر مطالب کمک کند.
چگونه نقشه ذهنی بکشیم؟!
برای کشیدن یک نقشه ذهنی خوب باید به چند مورد دقت کنیم. قبل از اینکه به بیان این موارد بپردازیم، ذکر این نکته خالی از لطف نیست که برای ترسیم یک نقشه ذهنی، هم میتوان از کاغذ استفاده کرد هم از نرم افزار. یکی از نرم افزارهایی که برای کاربردهای متنوع از جمله ترسیم نقشه ذهنی میتوان از آن استفاده کرد، نرم افزار ویژوال پارادایم است. در مورد این نرم افزار و سایر کاربردهای آن در تحلیل کسب و کار بیشتر خواهیم گفت.
البته گفتن این نکته نیز خالی از لطف نیست که ترسیم نقشه ذهنی به صورت دستی، در ناخوداگاه انسان تاثیر مثبتی دارد و باعث بازشدن ذهن در ایده پردازی های مختلف میشود. ولی ازآنجایی که ما نقشه ذهن را برای مطالعه و یاداوری خود در آینده میخواهیم، بهتر است بصورت دستی نوشته نشود و تایپ شده باشد. دراین صورت باید از نرم افزار ها کمک گرفت. توصیه میشود برای انجام یک کار تمیز و بی نقص، اول ترسیم نقشه را در کاغذ انجام دهیم و بعد از رفع تمام ایرادها و باگ ها، آنرا به نرم افزار منتقل کرده و رسم کنید.
اولین موردی که باید برای ترسیم نقشه ذهنی استفاده کنیم، بکار گیری کلمات کلیدی است. بدین صورت که هدف ما از ترسیم نقشه ذهنی این است که میخواهیم چندین پاراگراف یک متن مورد نظر خود را به چند کلمه تبدیل کنیم که بتوانیم هم از آنها راحت تر استفاده کنیم هم اینکه در ذهن ما رخنه کنه و زود فراموش نشود.
مورد دوم کشیدن شکل و اِلمان هایی در کنار این کلمات کلیدی است. یعنی اینکه وقتی ما دنبال یک مطلب برای نقشه ذهنی خود هستیم، علاوه بر انتخاب کلمات دقیق، کشیدن یک شکل نسبتاً ساده و کوچک در جوار آن، کمک شایانی برای ثبات آن مطلب در ذهن ما خواهد بود.
مورد سوم برای ترسیم نقشه ذهنی این مطلب است که سعی کنید برای یادداشت مطالب، از یک رنگ مشخص یا یک سایز مشخص استفاده نکنید. تلاش کنید که مطالب را با رنگ های مختلف و در اندازه های متفاوت یادداشت کنید. این تفاوت را میتوانید بر اساس دسته بندی های و طبقه بندی ها، روی ترسیم نقشه ذهنی مورد نظرتان پیاده کنید.
مورد چهارم که بنظر مهمترین مورد بین این موارد هست، انتخاب فضای مناسب برای انجام تمام این کارهاست. یعنی فضای کاغذ یا نرم افزار به اندازه ای باشد که فضا برای ارائه این ترسیم بر روی صفحه وجود داشته باشد و بعداً دچار مشکل نشوید. بهترین پیشنهاد برای عدم رویارویی با این مشکل، ترسیم نقشه از وسط صفحه کاغذ یا نرم افزار میباشد. از وسط شروع کردن کار این مزیت را به همراه دارد که به صورت ناخوداگاه ذهن شما سیال تر عمل میکند و این به یادگیری سریع مطالب به شما کمک میکند.
با ما همراه باشید با چند نمونه نقشه ذهنی ای که ترسیم شده است.
سلام وقتتون بخیر متشکرم توضیحاتی که دادید خیلی خوب بود