انجمن کامپیوتر بریتانیا (BCS) که با ویرایش چهارم استاندارد تحلیل کسب و کار خود، اینک می تواند رقیبی جدی برای انجمن مدیریت پروژۀ آمریکا (PMI) و انجمن بین المللی تحلیل کسب و کار (IIBA) در زمینۀ آموزش تحلیل کسب وکار، استقرار و بهره برداری از آن در سازمان ها و نهادی کسب و کار باشد. در ذیل سعی می کنیم با توجه به تجربه ای که از سازمان های ایرانی داریم، با مجموعه ای از دلایل بکوشیم که استفاده از این استاندارد را به مخاطبان آن توصیه نماییم.
- فاقد زبان فرآیندی است: بسیاری از سازمان های ایرانی نوعی ترس ِ مرضی (Phobia) در مواجهه با فرآیند دارند و به راحتی نمی توانند آن را در سازمان های خویش به کار گیرند. اگر فرآیند دارای ورودی، خروجی و ابزار و تکنیک باشد، مشکل را تشدید می کند و اینجا هیئت ذینفعان می بایست برای انتخاب سه گانۀ فوق، وارد عمل شوند و انتخاب عناصر فوق نیز بر سختی و دشواری تفکر فرآیندی می افزاید.
- نیاز به دوخت و دوز سازمانی ندارد: دوخت و دوز (Tailoring) که می توان آن را با ادبیات واژگانی کارآمد تر به درزی گری ترجمه کرد. یعنی باید متناسب با سازمان، بلوغ و فرهنگی که سازمان دارد، استاندارد یا یک به روش (Best Practice) انتخاب نماییم و سپس از آن نیز متناسب با میزان نیاز سازمان بهره برداری نمود، اما در BCS نیاز به درزی گری ندارد و می توان آن را در کل سازمان به کار گرفت.
- دوگانۀ چابک و غیرچابک ندارد: در استانداردهای دیگر مانند PMI یا IIBA می دیدیم که تحلیل کسب و کار را به صورت تفکیک شده برای چابک و غیرچابک در نظر می گرفتند و حتی برای آنها یک ضمیمه استاندارد تدوین می کردند اما در استاندارد تحلیل کسب و کار می توان تفکر چابک، بیانیۀ چابک را به صورت یکپارچه در متن استاندارد مشاهده نمود.
- ابزار زده نیست: ابزارهای به کار رفته در این استاندارد در مقایسه با استانداردهای تحلیل کسب و کار PMI یا IIBA کم و در عین حال کاربردی هستند و سعی شده است که به صورت خلاصه تشریح گردد و دغدغۀ استفاده از آن برای مخاطب و دشواری کاربرد پذیری آن به حداقل امکان ممکن برسد.
- عاری از مفهوم سازی های ملال آور است: در این استاندارد، از واژه ها و مفاهیم سخت و قابل تفسیر استفاده نشده است. هنوز که هنوز است در سازمان های ایرانی، تفسیر ِ مفهوم برآمایش ِ تدریجی (Progressively Elaboration) جانکاه، غریب و بغرنج است و کمتر می توان به یک همگرایی در تعریف مفهوم فوق رسید. اما در استاندارد BCS این عبارت ها و مفاهیم تفسیر زا، جایگاهی ندارند.
- نیاز به ساده ساز ندارد: وقتی با استاندارد پیچیده روبه رو می شویم، برای پیاده سازی و استقرار آن در سازمان باید به کتاب های کمکی دیگر، راهنماهای پیاده سازی در دیگر کشورها و سازمانها، تجربه های موفق و شکست آن و دیگر رویه ها و روش هایی که بتوانند زمینۀ استقرار و پیاده سازی ما را فراهم کنند، حرکت کنیم. اما در استاندارد تحلیل کسب و کار BCS، زبان ساده و بی حاشیۀ آن این اجازه را می دهد که عمیقاً در آن تأمل نماییم و کل مطالب آن را هضم نماییم.
- برای همۀ صنایع و سازمان ها مفید است: این کتاب می تواند برای همۀ سازمان ها و صنایع مفید باشد و نیاز به هیچ مقدمه و مؤخره ای ندارد. برای صنایع پروژه محور، محصول محور و یا هر اندازه، پیچیدگی، بلوغ، و دیگر پارامترهای پیچیده کننده، می تواند کاربرد داشته باشد.
- پیش نیاز نمی خواهد: پیش نیاز اینجا صرفاً یک نیاز آکادمیک یا رشتۀ تحصیلی خاص نیست، بل وقتی می گوییم که این استاندارد نیاز به پیش نیاز ندارد یعنی هر مخاطبی با هر میزان دانش و سابقۀ کاری می تواند آن را فرا بگیرد. افرادی نظیر: بازیکن فوتبال، آرایشگر مردانه و زنانه، وکیل دادگستری، دلال اتوموبیل، استاد دانشگاه، محیط بان، جراح قلب و … اصولاً هر گونه شغل و کسب و کاری که می توانید تصور کنید می تواند بدون هیچ محدودیتی مخاطب این استاندارد باشد.
- یک پایه برای تحلیل کسب و کار است: این استاندارد به دلیل زبان ساده و ابتدایی آن می تواند یک درس پایه ای باشد همچون درس ریاضی عمومی ۱ و ۲ در ترم های نخستین دانشگاه ها که بعدها مقدمه درس های تخصصی می شوند. با یادگیری این استاندارد می توان به سمت استانداردهای تحلیل کسب و کار دیگر مانند PMI یا IIBA که دارای سطح دشواری بیشتری هستند، خیز برداشت.
- شما را کنجکاو حل مسأله می کند: وقتی با یک زبان ساده، بسیاری از مفاهیم پیچیده بیان می شوند، شما در آینده علاقه مند خواهید شد که به سمت خود مفاهیم پیچیده که ممکن است مسائل، فرصت ها و تهدیدهای سازمان باشند حرکت کنید و برای آنها پاسخی بیابید. در استاندارد BCS ما شاهد چنین رویداد مهمی برای علاقه مندان به تحلیل کسب و کار خواهیم بود.
