بسیاری بر این باور هستند که تحلیلگر کسب و کار تنها در پروژه ها و سازمان های پروژه محور نقش دارد و در سایر سازمانها مثل بنگاه های تولیدی تحلیل کسب و کار معنی و مفهوم نخواهد داشت.
در این نوشته میخواهیم در این خصوص صحبت کنیم که تحلیل کسب و کار فقط در پروژه کاربرد ندارد بلکه در انواع سازمان ها و بنگاه های تولیدی، بانک ها و نهادهای پولی و مالی، صنعت فناوری اطلاعات، بنگاه های غیر انتفاعی و… نیز قابل استفاده خواهد بود.
روابط بین محصولات و پروژه‌ها
برای آنکه سازمانها رقابت‌پذیر باقی بمانند، محصولات اغلب به واسطه پروژه‌ها تکامل می‌یابند. پروژه‌ها اقدامات موقتی هستند که برای ایجاد محصولات، خدمات یا نتایج منحصربه‌فرد انجام می‌شوند. تحلیل کسب و کار بر روی محصولات تمرکز می‌کند، در حالی که مدیریت پروژه بر روی تحویل پروژه‌ها به منظور ایجاد یا تکامل محصولات متمرکز می‌شود. هر دو دیدگاه ضروری هستند، زیرا مفهوم محصول و پروژه بسیار درهم‌آمیخته هستند، واقعیتی که نمی‌توان آن را نادیده گرفت.
یک سناریو را برای رابطه بین پروژه‌ها و محصولات نشان می‌دهد که در آن یک محصول در طول پروژه‌های متعدد تکامل پیدا می‌کند.
چرخه عمر محصول و پروژه
چرخه عمر محصول عبارت است از مجموعه‌ای از فازهایی که تکامل محصول را از طرح مفهومی تا ارائه، رشد، بلوغ، نگهداری و بازنشستگی نشان می‌دهد. تعداد فازهای میانی که یک محصول طی می‌کند، به طول چرخه عمر محصول وابسته است. پروژه‌ها ممکن است برای تکامل محصولات پیاده‌سازی شوند اما پروژه‌ها برای این تکامل لازم نیستند. تکامل یک محصول ممکن است نیازمند چندین پروژه باشد و در برخی موارد محصول ممکن است در فاز یکسان تکامل پیدا کند.
چرخه عمر محصول ممکن است شامل چندین چرخه عمر پروژه باشد. ارزیابی نیازهای موجود در چرخه عمر محصول هماهنگی راهبردی ایجاد می‌کند و سرمایه‌گذاری برای یک پروژه جدید را توجیه می‌کند. بعد از تکمیل پروژه، تکامل محصول در چرخه عمر محصول صورت می‌گیرد تا تعیین شود که آیا یک پروژه جدید برای تکامل محصول مورد نیاز است یا خیر. تحلیل کسب و کار بر روی کل چرخه عمر محصول تمرکز دارد، از جمله پروژه‌های زیادی که باعث پیشرفت محصول می‌شوند.
چرخه عمر پروژه عبارت است از مجموعه‌ای از فازها که از طریق آن پروژه مراحل آغازین تا انتهایی را طی می‌کند. این فازها ممکن است متوالی باشند یا همپوشانی داشته باشند. نام، تعداد و مدت زمان فازهای پروژه تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند نیازهای مدیریتی و کنترلی سازمان، ماهیت خود پروژه، حوزه کاربرد آن و پیچیدگی یا غیر قابل پیش‌بینی بودن اطلاعات محصول است.
چرخه عمر پروژه تحت تأثیر عوامل داخلی و خارجی زیادی مانند جوانب منحصر به فرد سازمان، صنعت یا فناوری مورد استفاده است. در حالی که هر پروژه‌ای دارای آغاز و پایان مشخص است، تحویل دادنی های مشخص و کاری که انجام می‌شود، بسته به پروژه تا حد زیادی متفاوت است.
شکل زیر رابطه بین چرخه عمر محصول و پروژه را نشان می‌دهد. این شکل نشان می‌دهد که چرخه عمر محصول متشکل از یک یا چند چرخه عمر پروژه است. به خاطر داشته باشید که چرخه عمر پروژه ممکن است شامل فعالیت‌های مربوط به بخشی از چرخه عمر محصول باشد (مثلاً، توسعه محصول، تعمیرات و نگهداری محصول و بالأخره بازنشستگی محصول).
پس کاملاً مشخص است که تحلیل کسب و کار فقط در حوزه پروژه کاربرد ندارد بلکه در تولید یا ارتقاء محصول نیز قطعاً قابل کاربرد و ضروری است.
