۱۰ مورد از محبوب ترین تکنیک‎ های تجزیه و تحلیل کسب و کار۳ آبان, ۱۳۹۹

تجزیه و تحلیل کسب و کار در چند سال گذشته به واسطه رویکردهای نوآورانه‎‌ای که مربوط به بهترین تکنیک‌‎های تجزیه و تحلیل کسب و کار می‎‌شوند، تغییر الگو داده است. تنها هدف ‎این تکنیک‎‌ها بدست آوردن بهترین نتیجه به عنوان یک راه حل کسب و کار است.

علاوه بر‎این،‎ اینطور نیست که از بهترین تکنیک‎‌های تجزیه و تحلیل کسب و کار در کل پروژه استفاده گردد. بلکه یک تکنیک می‎تواند برای مرحله خاصی از پروژه مانند ابتدای پروژه یا پایان پروژه قابل اجرا باشد. از طرف دیگر، تمام تکنیک‎‌های عالی تجزیه و تحلیل کسب و کار برای همه پروژه‎‌ها قابل استفاده نمی‎‌باشد. هر یک از آنها ممکن است ویژه برخی پروژه‎‌ها باشند و برای اهداف خاص استفاده ‎گردند.

لیستی از بهترین روش‎ های تجزیه و تحلیل کسب و کار

با‎این حال به عنوان یک تحلیلگر کسب و کار یا فردی حرفه‌‎ای که می‎خواهد تحلیلگری کسب و کار را دنبال نماید، لازم است در مورد برخی از بهترین روش‌‎های تجزیه و تحلیل کسب و کار اطلاعاتی کسب کنید. از‎ این رو در‎این مطلب در مورد ۱۰ شیوه از محبوب‌ترین تکنیک‌‎های تجزیه و تحلیل کسب و کار که به طور گسترده‎ای در صنایع مورد استفاده قرار می‎گیرند، بحث خواهیم کرد.

۱- تجزیه و تحلیل SWOT

اصطلاح SWOT مخفف چهار عنصر آن است :

• S : نقاط قوت
• W: نقاط ضعف
• O: فرصت‎ ها
• T: تهدیدها

این روش، یک تحلیل کامل است که برای تجزیه و تحلیل کسب و کار و با در نظر گرفتن موارد زیر انجام می‌‎شود:

• عوامل داخلی در قالب نقاط قوت و ضعف
• عوامل خارجی در قالب تهدیدها و فرصت‌ها

تجزیه و تحلیل SWOT به صورت یک مربع چهار قسمتی است که در آن تحلیلگر، داده‎‌ها را به عنوان پاسخ در هر یک از چهار ربع قسمت قرار داده و به سوالات موجود در هر ربع پاسخ می‎‌دهد.

مزایا:

تجزیه و تحلیل SWOT یکی از محبوب ترین تکنیک‎‌های تجزیه و تحلیل کسب و کار است که در حال حاضر در صنعت دنبال می‎‌شود. علاوه بر‎این، روشی ساده و آسان است. SWOT ، یک روش تجزیه و تحلیل در سطح سازمانی است و فقط به تجزیه و تحلیل کسب و کارها محدود نمی‎‌شود. اگر یک واحد در پروژه به آن احتیاج داشته باشد و بیشتر افراد با آن آشنا باشند، می‎تواند در هر مرحله از پروژه مورد استفاده قرار گیرد. به همین دلیل است که در صنعت به طور گسترده‎ای بکار گرفته می‎‌شود.

۲- آنالیز MOST

اصطلاح MOST ، مخفف چهار عنصر آن است:

• M: مأموریت
• O: هدف
• S: استراتژی
• T: تاکتیک

آنالیز MOST یک چارچوب قدرتمند برای تجزیه و تحلیل کسب و کار به شمار می‎آید و از جمله بهترین روش ‎های تجزیه و تحلیل کسب و کار است که تحلیل گران با استفاده از آن آنچه را که یک سازمان انجام می‎دهد و برنامه‎‌هایی که برای رسیدن به هدف می‎ریزد و آنچه برای حفظ همسویی استراتژیک باید انجام دهد، تجزیه و تحلیل می‌‎نمایند. از‎این رو آنالیز MOST یک روش روشن برای سازمان‎‌هاست که از آن طریق بتوانند درک درستی از توانایی‎‌ها و هدف‎‌های خود پیدا کنند.

حال می‎خواهیم هر یک از عوامل را همراه با هدف آن توضیح دهیم.

ماموریت:‎ این مورد مهمترین عامل برای سازمانی است که اهداف خود و جایگاهی را که می‎خواهد در‎ آینده بدست آورد مشخص می‎کند. اگر مأموریت مشخص باشد، تجزیه و تحلیل و اندازه گیری عوامل باقیمانده آسان‌تر خواهد بود.

هدف: اهداف را می‎توان به صورت مجموعه مقاصدی در نظر گرفت که در مأموریت سازمان گنجانده شده است. علاوه بر‎این، اهداف سازمان باید S.M.A.R.T باشند. S.M.A.R.T مخفف عبارات زیر است:

S: خاص

M: قابل اندازه گیری

A: قابل دستیابی

R: واقع گرایانه

T: به موقع

استراتژی: استراتژی شامل مراحل یا اقداماتی است که سازمان برای دستیابی به اهداف و سرانجام برای انجام مأموریت خود انجام می‎دهد. استراتژی در واقع مجموعه‎‌ای از تاکتیک‎‌ها است.

تاکتیک‌ها: روش‎‌های گسسته و مستقیمی ‎هستند که سازمان برای اجرای استراتژی‎‌ها آنها را دنبال مینماید.

مزایا:
تجزیه و تحلیل MOST یک تکنیک تجزیه و تحلیل کسب و کار ساختاریافته است که می‎تواند توسط هر سطح کاری در یک سازمان، از سطوح بالا گرفته تا سطوح پایین دنبال شود. ‎این شیوه تحلیل اطمینان می‎دهد که سازمان بر مأموریت خود که عامل اصلی موفقیت یک سازمان است تمرکز نموده است.

۳- مدلسازی فرآیند کسب و کار (BPM)

مدل سازی فرآیند کسب و کار شامل تمام مواردی است که در رابطه با بهبود فرآیند مطرح می‎شود. ‎این شیوه، یک فرآیند قدیمی‌تر است، اما اغلب به عنوان یکی از روش‌‎های تجزیه و تحلیل کسب و کار در مرحله تحلیل یک پروژه و برای درک یا تجزیه و تحلیل شکاف‎‌های بین فرآیند کسب و کار موجود و فرآیند کسب و کاری که برای‎اینده انتخاب شده، استفاده می‎‌گردد.

مطابق با موسسه بین المللی تجزیه و تحلیل کسب و کار (IIBA)، تحلیل گران کسب و کار در یک پروژه BPM وظایف زیر را انجام می‎دهند:

• برنامه ریزی استراتژیک
• تجزیه و تحلیل مدل کسب و کار
• تعریف فرآیند و طراحی آن
• تجزیه و تحلیل تکنیکال برای راه حل‎‌های پیچیده کسب و کار

معمولاً BPM به صورت یک نمودار ارائه می‎گردد که در آن فرآیند، تصمیمات و اطلاعات به صورت یک گردش کار متوالی نشان داده می‎شوند. در نمودارهای BPM  از دو نوع نمادگذاری استفاده می‎شود:

• BPMN: نماد مدلسازی فرآیند کسب و کار
• UML: نمودار فعالیت زبان مدل سازی یکپارچه

مزایا:
تکنیک BPM راهی آسان برای ارائه منطقی نحوه عملکرد یک فرآیند کسب و کار است که دارای نقش‎‌های مختلف می‎باشد. علاوه بر‎این،BPM  از جمله بهترین تکنیک‌‎های تجزیه و تحلیل کسب و کار است که در صنعت به ویژه در صنعت IT شناخته شده است. از‎این رو افراد به کمک آن به راحتی می‎توانند مراحل پی در پی اجرای فرآیند را تجسم نمایند.‎ این امر به نوبه خود کمک می‎کند که تجزیه و تحلیل پیچیده کسب و کار برای تحلیلگر ساده تر گردد.

https://www.whizlabs.com/blog/best-business-analysis-techniques/

۴- مدل سازی موارد استفاده (Use case)

مدل سازی موارد استفاده روشی است که به صورت تصویری نشان می‎دهد چگونه عملکردهای کسب و کار باید در یک سیستم پیشنهادی و از طریق تعامل با کاربر کار کنند.‎ این موضوع به طور عمده در پروژه‎های توسعه نرم افزار در مرحله طراحی و برای تبدیل نیازهای کسب و کار به مشخصات عملکردی در پروژه توسعه استفاده می‎شود. ابزارهای مختلفی برای ترسیم نمودارهای UML  وجود دارد؛ مانند Microsoft Visio،IBM’s Rational Rose  و غیره.

اجزای اصلی مدل سازی موارد استفاده در نمودار UML عبارتند از:

• سیستم – طرح کلی نمودار به عنوان یک سیستم ارائه می‎شود. در نمودار بالا، کادر مستطیل شکل به عنوان سیستم مدیریت تایم شیت نشان داده شده است.
• موارد استفاده – در نمودار UML ، مورد UML به شکل بیضی نشان داده می‎شود و هر یک از موارد استفاده، نشان دهنده یک عملکرد واحد می‎باشند. در مثال بالا،Create time sheet entry ، Validate time sheet، Save draft و … عملکردهای جداگانه‎ای هستند که به عنوان بخشی از فرآیند مدیریت تایم شیت اجرا می‎گردند. طبق قرارداد، هر عملی در Use case با استفاده از یک فعل فعال نمایش داده می‎شود.
• بازیگران – اشکالی شبیه انسان موجود در نمودار، کاربری را نشان می‎دهند که با موارد استفاده یا عملکردها مرتبط است. بازیگران بخشی از فرآیند نیستند. از‎این رو آنها را خارج از کادر مستطیل شکل نشان می‎دهیم.
• انجمن(Association)- در جریان موارد استفاده، تعامل یک بازیگر با سیستم به عنوان یک انجمن شناخته می‎شود. در نمودار بالا، می‎توانیم کارمند و مدیر را به عنوان بازیگرانی ببینیم که از طریق موارد استفاده مختلف با سیستم در تعامل هستند.
• کلیشه‎ها (Stereotypes)- روابط بین موارد استفاده به عنوان کلیشه شناخته می‎شوند. کلیشه‎ها دو نوع هستند :
  • <<uses>>
  • <<extends>>

مزایا:

نمودار موارد استفاده UML (UML Use Case Diagram ) یک روش بسیار مفید تجزیه و تحلیل کسب و کار است که برای شفاف سازی و نشان دادن دامنه عملکرد به کار می‎رود. یک تحلیلگر باید خیلی بیشتر بر زمینه‎های اصلی عملکردی تأکید نماید. در‎این زمینه، تعاملات مناسب بازیگر با استفاده از نمودار موارد استفادهUML  می‎تواند کمک زیادی نماید. نمودار UML به شما کمک می‎کند تا الزامات عملکردی اصلی را در رابطه با کسب و کار به دست آورید که از دیدگاه تحلیلگران از اهمیت زیادی برخوردار است.

۵- طوفان فکری

طوفان فکری یک فعالیت گروهی و یکی از محبوبترین تکنیک‎های تجزیه و تحلیل کسب و کار در بین تحلیلگران کسب و کار است.‎ این روش، یک تکنیک بسیار خلاقانه است که در آن برای تولید ‎ایده، تحلیل علتهای ریشه‎ای و پیشنهاد راه حل برای مشکلات، یک فعالیت گروهی انجام می‎شود. همچنین طوفان فکری به عنوان یک فناوری اساسی برای سایر تکنیک‎های تجزیه و تحلیل کسب و کار از جمله تجزیه و تحلیل SWOT، تجزیه و تحلیل PESTLE و غیره کار می‎کند.

۶- تجزیه و تحلیل الزامات غیر عملکردی

از‎ این روش تحلیلی زمانی استفاده می‎شود که شیوه فناوری تغییر کند. به عنوان مثال کوچ کردن از یک فناوری به فناوری دیگر که نیاز به تغییر ساختارها از ابتدا دارد. در‎ این شیوه تحلیل، تحلیلگر کسب و کار عمدتا بر عملکرد سیستم و نیاز به ذخیره داده‎ها متمرکز است تا بتواند فاکتورهای عملکردی سیستم پیشنهادی را برای داده‎های زنده، اندازه گیری نماید. تجزیه و تحلیل الزامات غیر عملکردی در مرحله تحلیل یک پروژه انجام می‎شود و در مرحله طراحی اجرا میگردد.

الزامات غیر عملکردی می‎تواند انواع مختلفی داشته باشد به عنوان مثال:

• کارایی
• امنیت
• ورود به سیستم
• قابلیت اطمینان

مزایا:

این روش ساده ترین و یکی از بهترین تکنیک‎های تجزیه و تحلیل کسب و کار است. علاوه بر‎این بدون وجود ‎این نوع تجزیه و تحلیل، دستیابی به نتیجه مورد نظر تقریباً غیرممکن است. لذا از اهمیت زیادی برخوردار است.

۷- تجزیه و تحلیل  PESTLE

همیشه برخی عوامل محیطی وجود دارند که بر روی برنامه ریزی استراتژیک کسب و کار تأثیر می‎گذارند. ‎این عوامل کلیدی معمولاً به عنوان PESTLE شناخته می‎شوند که مخفف عبارات  زیر است:

– P: سیاسی(Political)

– E: اقتصادی(Economic)

– S: اجتماعی(Social)

– T: تکنولوژی(Technology)

– L: حقوقی(Legal)

– E: محیط زیست (Enviromental)

هر یک از عواملی که در بالا ذکر شد در تصمیم گیری‎های نهایی کسب و کار تأثیرگذار است. به‎ این ترتیب تجزیه و تحلیل ‎این محرک‎های کلیدی وظیفه مهم تحلیلگران کسب و کار محسوب می‎شود.

پارامترهایPESTLE	عوامل اصلی
سیاسی	·       بدنه دولت و سیاست‎های آن ·       حمایت‎های مالی ·       اقدامات دولت
اقتصادی	·       نرخ بهره و تورم ·       هزینه انرژی و نیروی کار
اجتماعی	·       جمعیت، سبک زندگی، فرهنگ ·       تحصیلات، رسانه‎ها
تکنولوژی	·       تکنولوژی جدید ·       سیستم‌های اطلاعاتی و ارتباطی
قانونی	·       مقررات و استخدام ·       استانداردها و قوانین دولتی
محیطی	·       آب و هوا، آلودگی، ضایعات، بازیافت

در جدول بالا، برخی از عوامل اصلی که باعث هدایت پارامترهای PESTLE می‎شوند را مشخص کرده‎ایم. وظیفه تحلیلگران کسب و کار این است که از روش تجزیه و تحلیل PESTLE برای درک و شناسایی عوامل موجود در محیط سازمان و تحلیل چگونگی تأثیر‎این عوامل بر عملکرد آینده سازمان، استفاده نمایند.

مزایا:
PESTLE  یک چارچوب ساده و آسان برای تجزیه و تحلیل کسب و کار بوده و نیازمند مهارت‎های چندگانه یک تحلیلگر کسب و کار در کنار تخصص وی است. با تجزیه و تحلیل PESTLE به شیوه‎ای موثر، می‎توان تهدیدات احتمالی سازمان را کاهش داده و اسکوپ‎های جدیدی برای بهره گیری از فرصت‎های ورود به بازارهای در سطح جهانی باز ‎نمود.

۸- تجزیه و تحلیل الزامات

تجزیه و تحلیل الزامات بخشی از چرخه حیات پروژه است و معمولاً در مرحله‎ای شروع می‎شود که ذینفعان کسب و کار راه حلی را پیشنهاد می‎دهند. تحلیلگر کسب و کار به عنوان بخشی از روش تجزیه و تحلیل الزامات برای درک الزامات، نیاز به مصاحبه دارد که اغلب شامل موارد زیر است.

• سوالات
• ثبت و نگارش
• درک و تفسیر
• کارگاه‎های آموزشی

مزایا:

اگرچه تجزیه و تحلیل الزامات تقریباً در هر پروژه‎ای به صورت یک روش تحلیل غیررسمی‎ وجود دارد، اما به نظر می‎رسد شیوه بااهمیتی باشد. بدون تجزیه و تحلیل مناسب الزامات، یک پروژه نمی‎تواند طراحی و توسعه مناسبی انجام دهد. به همین دلیل می‎توان آن را به عنوان مهمترین مرحله از هر پروژه در نظر گرفت. علاوه بر‎این، ذینفعان مستقیم درگیر در پروژه را استخراج می‎کند که در مقطع زمانی بعدی مفید خواهد بود.

۹- داستان‎های کاربران

این شیوه، یک روش تجزیه و تحلیل کسب و کار مدرن است که بیشتر در مدل Agile و در مواردی که نیاز به تکرار برای جمع آوری الزامات، طراحی و ساخت یک پروژه وجود دارد، استفاده می‎گردد. در‎این روش، الزامات از دیدگاه کاربران نهایی جمع آوری می‎گردد تا بهترین راه حل‎ تولید شود.

مزایا: از آنجاییکه الزامات از دیدگاه کاربران تجزیه و تحلیل می‎شود، نتیجه چنین تحلیلی بسیار کاربر محور و بسیار موثر است.

۱۰- CATWOE
CATWOE  یک روش کلی تفکر تحلیلی در زمینه کسب و کار است تا تحلیلگر درک کند که یک کسب و کار در تلاش است به چه چیزی دست یابد.‎ این شیوه مشخص می‎کند که زمینه‎های مشکل چیست و چگونه راه حل بر کسب و کار و افراد مرتبط با آن تأثیر خواهد گذاشت.

 CATWOE مخفف عبارات زیر است:

• مشتری‎ها (Clients)
• بازیگران (Actors)
• دگرگونی (Transformation)
• جهان بینی (Weltanschauung)
• مالک (Owner)
• محدودیت‎های محیطی (Environmental Constraints)

مشتریان	ذینفعان کسب و کار چه کسانی هستند؟ مسئله چه تاثیری بر ذینفعان می‎گذارد؟
بازیگران و عوامل	چه کسانی در این موقعیت درگیر هستند؟
دگرگونی	چه دگردیسی و تحولی در قلب سیستم نهفته است؟
جهان بینی	تصویر کلی و تاثیرات آن
مالک	مالکان سیستم کیستند و چگونه به آن مرتبطند؟
محدودیتهای محیطی	محدودیتهای محیطی چیست و چگونه بر راه حل تاثیر میگذارد؟

مزایا:

تجزیه و تحلیل CATWOE برداشت ذینفعان مختلف را در یک بستر مشترک نشان می‎دهد. به این ترتیب درک جامعی در مورد فرضیه‎ها، یکپارچگی داده‎ها و زوایای اخلاقی ارائه می‎نماید.‎ از این رو به تحلیلگر کمک می‎کند تا دیدگاه‎های مختلف را بر اساس معیارهای خود اولویت بندی نماید.

نتایج:

همه تکنیک‎های ذکر شده در این مطلب مفید هستند و تحلیلگری که می‎خواهد بهترین تکنیک‎های تجزیه و تحلیل کسب و کار را انجام دهد، باید آنها را بشناسد. علاوه بر‎این،‎ تمامی این تکنیک‎ها در هر گواهینامه تجزیه و تحلیل کسب و کار شناخته شده در صنعت مانند CCBA، ECBA، CBAP  و PMI-PBA به صراحت تأکید می‎شوند.

منبع:

https://www.whizlabs.com/blog/best-business-analysis-techniques/